GENEL KRİTİK NOTLAR VE SORULAR 

ÖRGÜTSEL GÜÇ TÜRLERİ (Okul Yöneticilerinin Kullandıkları Güç)

Güç kaynakları veya türleri, ilk olarak French ve Raven (1959) tarafından kişi ve örgüt, grup, takım arasındaki etkileşimlerden yola çıkılarak yasal güç, zorlayıcı güç,ödüllendirme gücü, karizmatik (benzeşim) gücü ve bilgi/uzmanlık gücü olarak beş boyutta ele alınmıştır.

Zorlayıcı güç (Cezalandırma gücü): Bu güç, grup üyelerini belirli yönde davranışa yöneltmek için başvurulan maddi ve manevi zorlamaları ifade eder (Şimşek, 1999). Zorlayıcı güç korkuya dayanmaktadır. Grup üyelerini korkutan her şey bir güç kaynağıdır

Ödüllendirme gücü: Eğer yönetici veya lider başkalarını ödüllendirebiliyorsa, ödüllendirme kaynaklarına sahipse bunu bir güç aracı olarak kullanabilir. Birey istenilen şekilde davrandığı takdirde ödül alacağını bilmesi önemlidir. Ödüllendirme, ücret artışı sağlama, terfi ettirme, daha fazla sorumluluk verme, statüyü değiştirme vb. şekillerde olabilir

Yasal güç: Yasal güç, resmi otorite olarak da anılabilir çünkü bir yöneticinin kurumdaki konumu gereğince sahip olduğu yetkiler vardır. Bu, kurallarla uyumluluğu, meşru ya da doğru ve uygun olarak algılanan yönergeleri ve emirleri kapsar (Shetty, 1978). Astlar, üstlerinin istediklerini yapmak konusunda zorunluluk duyarlar, üstlerinin bu konuda hak sahibi olduğuna inanırlar. Yasal güç, ödüllendirme ve cezalandırma gücünü de bünyesinde taşır; ancak onlardan daha geniş bir alanı kapsar (Aşan ve Aydın, 2006). Yasal güç yöneticinin bulunduğu statüden dolayı elde ettiği güçtür. 
*Bir organizasyonda sahip olunan mevki ya da role dayalı, sahip olunan mevki ve yetki sonucu kişinin elde ettiği güç
Uzmanlık gücü: Bu güç belirli konularda uzmanlık düzeyinde bilgi sahibi olmaya dayanmaktadır. Burada yine astların algısı önemlidir (Ilgar, 2005). Eğer bir yönetici bilgili veya tecrübeli olarak algılanıyorsa, o yönetici astlarını kolaylıkla etkileyebilecektir (Koçel, 2011).

Karizmatik (Benimsemeye dayanan) güç: Karizmatik güç sahibi; saygı duyulan ve model alınan kişidir. Bu güç türü önemli kişisel özelliklere ve iletişim becerilerini kapsamaktadır. Yönetici veya liderin astlar için çekici olması, astları lidere benzetmeye itecektir. Bu da onları, lider tarafından daha kolaylıkla etkilenir hale getirecektir (Koçel, 2011).



*İletişimde bulunduğu diğer kişilerin güvenini, beğenisini, takdirini kazanma yetisi ile onlar üzerinde etkileyici bir güce sahiptirler
 

Yöneticinin Rolleri 

-Kişiler arası roller: Çalıştığı şirketin büyüklüğü ve alanı, yönettiği birimin ya da projenin boyutu ne olursa olsun her yönetici kendi bölümünün içinde ve dışında, her türlü kişiler arası ilişkiyi kurmak ve yönetmekle yükümlüdür. Her yönetici konumu itibariyle, çok sayıda farklı amaçla, pek çok farklı kişi ve kurumla ilişki kurar. Doğru kişileri doğru kişilerle tanıştırır; insanların beraber çalışmalarına imkan sağlar. Yöneticiler kendilerine bağlı çalışanlara hem rehberlik hem liderlik yaparlar.

-Bilgisel roller: Şirketin içinden ve dışından bilgiler yöneticilere ulaşır. Her yöneticinin bu konumunun bilincinde olması ve bilgi yönetimini etkili bir şekilde yapması gerekir. Bilgi toplamak, bilgiyi ilgili çalışanlara iletmek yöneticinin önemli rollerinden biridir. Yönetici elde ettiği her tür bilgiyi en iyi şekilde kullanmak ve kullandırmaktan sorumludur. Yönetici aynı zamanda bir gözlemcidir; gözlem yapmadan insanları ve işleri yönetmek mümkün değildir. Yönettiği birimin, bölümün, şirketin en üst basamağında olduğu için, çalışanları adına sözcülük yapma görevi her zaman yöneticinin üstlenmesi gereken bir sorumluktur.

-Karar Rolleri: Her yönetici sorun çözmek ve karar almaktan sorumludur. Yöneticilik, sonuç alacak etkili karar almak demektir.

►Davranışlar Kılavuzu: Etik kodlarla belirlenen, tüm çalışanların sorumlu tutulduğu ve uyulmadğı takdirde yaptırım gerektiren zorunlu davranışlardır.

İnsan Kaynakları Yöneticilerinin Yetki Kullanımı

Yetki, bir görevin yapılmasını başkalarından isteme hakkıdır. Yetki tüm yöneticilik konumlarının kilit noktası olup, başkalarının yaptıklarını yönlendirmeyi ve uyumlaştırmayı içerir. Başlıca üç tip yetki vardır.

– Komuta yetkisi: Uygulayıcı bir yetkidir. Hiyerarşik düzende yukarıdan aşağıya doğru gider. Kullanana yaptırım hakkı verir. Astları yönlendirmeyi, gerektiğinde ödüllendirmeyi ve cezalandırmayı içerir. İnsan kaynakları yöneticisi kendi bölümünü yönetirken bu yetkiyi kullanır.

– Kurmay yetki: Uzmanlık yetkisidir. Bu yetki,diğer yönetim işlevlerine yönetimle ilgili destek ve danışmanlık hizmetleri sağlar. Kullanana yaptırım hakkı vermez. Bu yetkiye sahip yöneticiler uzmanlık alanlarıyla ilgili konularda işletmenin diğer yöneticilerine görüş ve önerilerde bulunurlar. İnsan kaynakları yöneticileri, İKY işlevleri ile ilgili olarak diğer bölüm yöneticilerine sık sık bu yetki altında hizmet verirler.

– İşlevsel yetki: Belli bir konuda uzman olan yöneticiye, uzman olduğu konuyla ilgili olmak üzere, tıpkı komuta yetkisi gibi yaptırım hakkı verir. Ancak bu yetki belli bir görevle sınırlıdır. Geçici veya sürekli olabilir. İşlevsel yetkiye sahip bir yönetici, adı geçen işlevle ilgili olarak işletmenin diğer bölümlerinde yaptırım hakkına sahip olur. İKY işlevlerinin önemli bir kısmı teknik ve rutin niteliktedir. İşgücü plânlaması, iş analizleri, iş değerlemesi vb. (bu işlevler bir sonraki ünitede ayrıntıyla ele alınacaktır) Bu görevlerin işlevsel yetkiyle insan kaynakları yöneticisine bırakılması, diğer yöneticilerin zaman kazanmasını ve tek elden yapılmasını sağlayacaktır.

EĞİTİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ

 

 

 

 

5E modeli temelini oluşturan bilim adamı Piaget’tir. Eğitimdeki bu model Yapılandırmacı Öğretim Yaklaşımına uymaktadır. Yapılandırmacı yaklaşım her öğrenci anlatılan konu hakkında aktif olmalı ve yaparak, yaşayarak konuyu sadece teoride bırakmaz aynı zamanda bilgisini pratiğe dökebilecek hale getirir. 5E modeli öğrenciyi sürekli aktif tutacak ve öğrencide araştırma-sorgulama merakını ortaya çıkaran bir modeldir. 5E modeli beş aşamadan oluşur bu aşamalar nelerdir: giriş, keşfetme, açıklama, derinleştirme ve değerlendirme olarak aşamalara ayrılır.

 

Aşamaları

 

1.aşama Giriş: Öğrencilerin derse karşı hazırbulunuşluğunu ortaya çıkaran öğrencilerin merak etmesini sağlayan, öğrencilerin dikkatini çekecek olan bölümdür. Bu aşamada öğretmen öğrencilere sorular sorarak onların konu hakkında hazırbulunuşluklarını tespit eder ve dersi onların anlayabilecekleri hale getirirler.

 

2.aşama Keşfetme: Öğrencilere bir problem verilir ve öğrencilerin bu problem durumuyla nasıl başa çıkacakları gözlemlenir. Öğrenci bu aşamada en etkin katılımlı halini sergiler.

 

3.aşama Açıklama: Bu aşamada öğrenci problemin çözümünde nasıl bir strateji izlediğini açıklar hangi yöntemleri kullandığını, problemin çözümünde yararlandığı bilgileri öğretmene sunar. Bu aşamada öğretmen öğrencilere problemlerinin çözümü hakkında sorular yöneltir ve tartışma ortamı yaratmaya çalışır.

 

4.aşama Derinleştirme: Bu aşamada öğrenciye yeni bir problem durumu verilir ve bu sayede öğrencinin yine etkin katılımını sağlamış oluruz ve yine bu aşamada öğrencilerin kavramları anlama yetenekleri geliştirilir. Öğrenci yeni deneyimler kazanır ve bu deneyimleri zihninde inşa edecek hale getirir.

 

5.aşama Değerlendirme: Bu aşamada öğretmen ve öğrenciler geçirdikleri süreci beraber değerlendirir sürecin sonunda öğrencilerin derste, ne öğrendiği, ne yaptığı değerlendirilir. Süreçte geçirdiği 4 aşamayı burada raporlaştırmaları istenir. Değerlendirme aşamasında aynı zamanda port folyo, rubrik, performans değerlendirme gibi yöntemler kullanılarak öğrenim süreci beraber değerlendirilir.

 

Bu modelin kullanımıyla beraber öğrencide kavramsal bilgi artışının gerçekleştiği gözlenir, kavramların zihinsel olarak inşa edildiği söylenebilir. Derse karşı olumlu bir tutum sergilendiği ve dersin ilgi çekici, meraklandırıcı, keşfettirici gibi birçok önemli özelliğin gerçekleştiğini söyleyebiliriz. Bu modelle beraber öğrenci bilimsel süreç basamaklarını nasıl izlemesi gerektiğini anlar ve sürecin sonunda öğrenci istediği sonuca ulaşabilir. Öğrencide kendine doğru yolda mıyım, doğru yapıyor muyum gibi sorular sorarak kendini sorgulamasını sağladık

Çember Tekniği

MEMURLARA VERİLEN CEZALAR NELERDİR?
Kamu kuruluşlarında çalışmakta olan ve düzenin bozulmasına neden olan herhangi bir davranışta bulunan, suç işleyen memura verilebilecek disiplin cezaları şu şekildedir; – Uyarma: Memurun daha dikkatli olması gerektiği yazı ile bildirilir. – Kınama: Memurun kusurlu davranışlar sergilediği yazı ile bildirilir. – Aylıktan kesme: Memurun, brüt aylık maaşından 1/30 – 1/8 arasında kesinti yapılır. – Kademe ilerlemesinin durdurulması: Memurun yapmış olduğu kusurlu davranışın derecesine göre, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1 – 3 yıl durdurulur. – Devlet memurluğundan çıkarma: Memur bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere görevden çıkarılır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na göre Devlet memurlarına verilecek disiplin cezaları ile her bir disiplin cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

A – Uyarma : Memura, görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir. Uyarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:
a) Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kayıtsızlık göstermek veya düzensiz davranmak,
b) Özürsüz veya izinsiz olarak göreve geç gelmek, erken ayrılmak, görev mahallini terk etmek,
c) Kurumca belirlenen tasurruf tedbirlerine riayet etmemek,
d) Usulsüz müracaat veya şikayette bulunmak,
e) Devlet memuru vakarına yakışmayan tutum ve davranışta bulunmak,
f) Görevine veya iş sahiplerine karşı kayıtsızlık göstermek veya ilgisiz kalmak,
g) Belirlenen kılık ve kıyafet hükümlerine aykırı davranmak,
h) Görevin işbirliği içinde yapılması ilkesine aykırı davranışlarda bulunmak.

B – Kınama : Memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir. Kınama cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:
a) Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kusurlu davranmak,
b) Eşlerinin, reşit olmayan veya mahcur olan çocuklarının kazanç getiren sürekli faaliyetlerini belirlenen sürede kurumuna bildirmemek,
c) Görev sırasında amire hal ve hareketi ile saygısız davranmak,
d) Hizmet dışında Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak,
e) Devlete ait resmi araç,gereç ve benzeri eşyayı özel işlerinde kullanmak,
f) Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzeri eşyayı kaybetmek,
g) İş arkadaşlarına, maiyetindeki personele ve iş sahiplerine kötü muamelede bulunmak,
h) İş arkadaşlarına ve iş sahiplerine söz veya hareketle sataşmak,
ı) Görev mahallinde genel ahlak ve edep dışı davranışlarda bulunmak ve bu tür yazı yazmak, işaret, resim ve benzeri şekiller çizmek ve yapmak,
j) Verilen emirlere itiraz etmek,
k) Borçlarını kasten ödemeyerek hakkında yasal yollara başvurulmasına neden olmak,
l) Kurumların huzur, sükün ve çalışma düzenini bozmak. Yetkili olmadığı halde basına, haber ajanslarına veya radyo ve televizyon kurumlarına bilgi veya demeç vermek.

C – Aylıktan kesme : Memurun, brüt aylığından 1/30 – 1/8 arasında kesinti yapılmasıdır. Aylıktan kesme cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:
a) Kasıtlı olarak; verilen emir ve görevleri tam ve zamanında yapmamak, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasları yerine getirmemek, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçleri korumamak, bakımını yapmamak, hor kullanmak,
b) Özürsüz olarak bir veya iki gün göreve gelmemek,
c) Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzerlerini özel menfaat sağlamak için kullanmak,
d) Görevle ilgili konularda yükümlü olduğu kişilere yalan ve yanlış beyanda bulunmak,
e) Görev sırasında amirine sözle saygısızlık etmek,
f) Görev yeri sınırları içerisinde her hangi bir yerin toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz olarak kullanılmasına yardımcı olmak,
g) (Mülga: 13/2/2011 – 6111/111 md.) h) (Mülga: 13/2/2011 – 6111/111 md.)
ı) Hizmet içinde Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak,
j) (Mülga: 13/2/2011 – 6111/111 md.)

D – Kademe ilerlemesinin durdurulması : Fiilin ağırlık derecesine göre memurun, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1 – 3 yıl durdurulmasıdır. Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:
a) Göreve sarhoş gelmek, görev yerinde alkollü içki içmek,
b) Özürsüz ve kesintisiz 3 – 9 gün göreve gelmemek,
c) Görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak,
d) Amirine veya maiyetindekilere karşı küçük düşürücü veya aşağılayıcı fiil ve hareketler yapmak,
e) Görev yeri sınırları içinde herhangi bir yeri toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz kullanmak veya kullandırmak,
f) Gerçeğe aykırı rapor ve belge düzenlemek,
g) (Mülga:17/9/2004 – 5234/33 md.)
h) Ticaret yapmak veya Devlet memurlarına yasaklanan diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunmak,
ı) Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar veya zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak,
j) Belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmamak,
k) Açıklanması yasaklanan bilgileri açıklamak,
l) Amirine, maiyetindekilere, iş arkadaşları veya iş sahiplerine hakarette bulunmak veya bunları tehdit etmek,
m) Diplomatik statüsünden yararlanmak suretiyle yurt dışında, haklı bir sebep göstermeksizin ödeme kabiliyetinin üstünde borçlanmak ve borçlarını ödemedeki tutum ve davranışlarıyla Devlet itibarını zedelemek veya zorunlu bir sebebe dayanmaksızın borcunu ödemeden yurda dönmek,
n) Verilen görev ve emirleri kasten yapmamak,
o) Herhangi bir siyasi parti yararına veya zararına fiilen faaliyette bulunmak.

E – Devlet memurluğundan çıkarma : Bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarmaktır. Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:
a) İdeolojik veya siyasi amaçlarla kurumların huzur, sükün ve çalışma düzenini bozmak, boykot, işgal, kamu hizmetlerinin yürütülmesini engelleme, işi yavaşlatma ve grev gibi eylemlere katılmak veya bu amaçlarla toplu olarak göreve gelmemek, bunları tahrik ve teşvik etmek veya yardımda bulunmak,(1)
b) Yasaklanmış her türlü yayını veya siyasi veya ideolojik amaçlı bildiri, afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmak, çoğaltmak, dağıtmak veya bunları kurumların herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek,
c) Siyasi partiye girmek,
d) Özürsüz olarak (…)(2) bir yılda toplam 20 gün göreve gelmemek,
e) Savaş, olağanüstü hal veya genel afetlere ilişkin konularda amirlerin verdiği görev veya emirleri yapmamak,
f) (Değişik: 13/2/2011 – 6111/111 md.) Amirlerine, maiyetindekilere ve iş sahiplerine fiili tecavüzde bulunmak,
g) Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak,
h) Yetki almadan gizli bilgileri açıklamak,
ı) Siyasi ve ideolojik eylemlerden arananları görev mahallinde gizlemek,
j) Yurt dışında Devletin itibarını düşürecek veya görev haysiyetini zedeleyecek tutum ve davranışlarda bulunmak,
k) 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkındaki Kanuna aykırı fiilleri işlemek.
l) (Ek: 3/10/2016 – KHK-676/75 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/61 md.) Terör örgütleriyle eylem birliği içerisinde olmak, bu örgütlere yardım etmek, kamu imkân ve kaynaklarını bu örgütleri desteklemeye yönelik kullanmak ya da kullandırmak, bu örgütlerin propagandasını yapmak

https://www.sozcu.com.tr/2019/ekonomi/memurlara-verilen-cezalar-nelerdir-2szcu-5419867/